Merk jij ook wel eens dat een afspraak met een collega anders uitpakt dan dat jij had gedacht? Dat komt doordat jouw woorden door de ander anders worden geïnterpreteerd. Binnen NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren) bestaat het idee dat er een verschil is tussen de oppervlaktestructuur en de zogenaamde dieptestructuur van taal. Deze structuren zijn afkomstig van Richard Bandler, een van de grondleggers van NLP.

Wat is echt belangrijk? Wat, in jouw leven, is echt belangrijk voor je? Welke plek neemt je werk in? Wat vind je belangrijk in een relatie, in je gezin, je familie, je vrienden en collega’s? Ongetwijfeld komen er antwoorden op als je deze vragen leest. Waar komen die antwoorden vandaan? Komen ze uit je hoofd of uit je hart? De antwoorden op deze vragen laten je waarden zien. Ze geven aan wat echt belangrijk is en wat je, soms ten koste van alles, zal beschermen, onderhouden en waarderen. Het is goed je af te vragen of de antwoorden gegeven worden vanuit een vrije keuze of vanuit een verplichting naar jezelf of naar anderen. Passen de antwoorden bij de woorden die je gebruikt of is wat je zegt meer wat er van je verwacht wordt? Zaken die belangrijk voor je zijn hebben een grote invloed op je gedrag. Een onbestemd gevoel zegt je, dat de omstandigheden tegen je waarden ingaan. Die gevoelens komen in verschillende vormen, bijvoorbeeld ongemak, een vluchtige gedachte of een koude rilling over je rug. Het zijn tekenen van het onderbewuste die vragen om aandacht. Vanaf het moment dat je wordt geboren verzamel je waarden. Sommigen daarvan blijven je een leven lang bij en andere veranderen in de loop van je leven. We kennen drie soorten waarden: Geërfde waarden . Dit zijn de waarden die worden overgenomen van opvoeding, opleiding, cultuur en omgeving. In de loop van je leven is er een verschuiving te zien in waarden die overgenomen zijn van anderen. In het leven nemen we waarden over van bijvoorbeeld sporthelden, mode, politiek, muziek, et cetera. In het volwassen leven bepalen waarden een groot deel van je programma’s. Een programma is dat wat ons onbewust stuurt in bepaalde omstandigheden. Je hebt bijvoorbeeld geleerd dat studie belangrijk is, omdat je ouders een hoge opleiding hebben genoten. Dus is het belangrijk voor je dat je kinderen ook een hoge studie hebben en een diploma halen. Compenserende waarden . Dit zijn waarden die aan het andere uiterste van een ervaring staan en worden gebruikt om een gemis te compenseren. Bijvoorbeeld extra veel vrijheid in de opvoeding van kinderen als je zelf erg streng bent opgevoed. Je eigen oordeel . Dit gaat over de manier waarop je eigen ervaringen impact hebben op de waarde die je eraan hecht. Bijvoorbeeld waarde hechten aan empathie en boos worden als een ander hieraan niet voldoet. Aan de oppervlakte lijken deze waarden onschuldig, echter ze hebben een grote impact op ons doen en laten. In veel gevallen is het goed je af te vragen waar een waarde vandaan komt (geërfd, compensatie of een eigen oordeel). Door dit te onderzoeken bepaal je of een waarden nog in stand gehouden moet worden. Wat zou er gebeuren als je deze waarden zou veranderen? Wat zal dit je geven? Wat zal het je kosten? Deze vragen zijn de opstap naar verandering, vooral in situaties waar je waarden eerder tegen- dan meewerken om je doel te bereiken.